Masaż to jeden z najstarszych zabiegów terapeutycznych. Starożytne kultury, zwłaszcza kultury Wschodu, uznawały za oczywisty fakt, iż regularnie stosowany masaż może pomóc ludziom w różnym wieku. W starożytnej Grecji i Rzymie masaż był jednym z podstawowych środków leczenia i uśmierzania bólu.
W tego rodzaju zabiegach upatrywać można genezy masażu klasycznego.
W starożytnej Grecji masaż posiadał szczególne znaczenie dla sportowców biorących udział w Igrzyskach Olimpijskich, którzy przed zawodami poddawani byli namaszczaniu ciała oliwą.
W okresie średniowiecza nastąpił zastój w rozwoju wszelkich nauk przyrodniczych i medycznych. W średniowiecznej Europie masaż zatem stał się techniką mało praktykowaną, wynikało to m.in. z pogardy dla przyjemności cielesnych. Jego renesans obserwuje się dopiero w XVI w., głównie dzięki pracom francuskiego lekarza Ambroise Pare. Na początku XIX w. szwedzki lekarz Per Henrik Ling opierając się na chińskich, egipskich, greckich i rzymskich technikach masażu, a także na dotychczasowej wiedzy z dziedziny fizjologii, opracował technikę zwaną obecnie masażem szwedzkim. W 1813 r. w Sztokholmie otwarto Królewski Centralny Instytut Gimnastyczny, była to pierwsza szkoła, która oferowała masaż w programie. Wkrótce w ślad za nią podążyły inne instytuty oraz uczelnie europejskie.
Obecnie masaż można zdefiniować jako usystematyzowaną formę dotyku, opracowaną tak, aby zapewnić nam komfort i zdrowie.
Dziś uznana jest terapeutyczna wartość masażu, jest on ciągle przedmiotem badań i dynamicznie się rozwija.
Wskazania do masażu częściowego
1. W chorobach skóry masaż zaleca się w przypadku
- chorób naczyń krwionośnych i limfatycznych
- zaburzeń odżywczych skóry
- odmrożeń
- blizn pourazowych i pooperacyjnych oraz zrostów powstałych po iniekcjach domięśniowych
- w celach kosmetycznych
2. W schorzeniach układu krążenia wskazania obejmują
- niewydolność krążenia, celem ułatwienia odpływu krwi żylnej i chłonki z kończyn dolnych
- stany obniżonego ciśnienia krwi
- stwardnienie tętnic obwodowych
- choroby obwodowych naczyń krwionośnych
- stany po przebytych zapaleniach żył kończyn dolnych
- chorobę Raynauda
3. W chorobach układu mięśniowego
- w celu zapobiegania zanikom mięśniowym i leczenia już powstałych wskutek np. długotrwałego przebywania w łóżku
- przy występowaniu zaników mięśniowych pochodzenia neurogennego np. porażenia i niedowłady
- w celu rozluźnienia napięcia mięśni oddechowych np. w przewlekłych nieżytach oskrzeli oraz w dychawicy oskrzelowej w okresie międzynapadowym
- w celu pobudzia mięśni gładkich narządów wewnętrznych (poprzez masaż powłok brzusznych wpływa się na czynność narządów np. masaż stosuje się w zaparciach nawykowych oraz zaburzeniach żołądka i jelit)
- przy występowaniu zaników mięśniowych pochodzenia neurogennego np. porażenia i niedowłady
- w stanach pourazowych mięśni jak: zmiażdżenia, rozerwania włókien mięśniowych, przewlekłe stany zapalne mięśni, wylewy krwawe śródmięśniowe
4. W chorobach układu nerwowego wskazania obejmują
- porażenia i niedowłady pochodzenia neurogennego
- nerwobóle
- przewlekłe zapalenia nerwów
- przewlekłe zapalenia splotów nerwowych
- zespół wypadnięcia krążka międzykręgowego (tzw. dyskopatia)
- niedowłady lub porażenia mięśni powstałe wskutek chorób naczyń krwionośnych mózgu
5. W chorobach narządu ruchu wskazania obejmują
- zmiany narządu ruchu z przeciążenia
- stany pourazowe, takie jak złamania, zwichnięcia, skręcenia, stłuczenia
- choroby kości i stawów, które przebiegają z przykurczami stawowymi
- przypadki po zdjęciu opatrunku gipsowego celem usunięcia lub rozciągnięcia zrostów oraz poprawy krążenia i trofiki skóry
- wady postawy
- skoliozy
- stany po przewlekłym zapaleniu stawów, mięśni, wiązadeł i torebek ścięgnistych
- zmiany zniekształcające kostnostawowe w następstwie procesu zwyrodnieniowego
6. W chorobach reumatycznych wskazania obejmują
- wszystkie postacie gośćca, zwłaszcza tkanek miękkich, celem zmniejszenia obrzęków oraz bólu, a także zapobiegnięcia zanikom mięśniowym (zrs, zzsk)
Wskazania do masażu całkowitego
Masaż całkowity wykonuje się
- w otyłości i nadwadze
- jako masaż kondycyjny
- w rekonwalenscencji
- w stanach związanych z długim przebywaniem w łóżku
- w celu zapobiegania odleżynom oraz zaburzeniom układu krążenia
- w nerwicach typu psychogennego (masaż obniża stan nadpobudliwości układu nerwowego)
W indywidualnych przypadkach, w zależności od stanu ogólnego pacjenta i rodzaju stosowanego leczenia, powyżej wymienione wskazania mogą zostać zmienione przez lekarza.
Przeciwwskazania do masażu klasycznego
Przeciwwskzania do wykonywania masażu klasycznego obejmują:
- przerwanie ciągłości skóry
- stany chorobowe przebiegające z temperaturą ciała powyżej 38ºC (masaż zwiększa krążenie krwi i pobudza pracę mięśni, co ma wpływ na wzrost temperatury ciała)
- krwotoki lub tendencje do ich występowania
- ostre i poostre stany zapalne
- wczesny okres po złamaniach, skręceniach, zwichnięciach, stłuczeniach
- zapalenie szpiku kostnego z przetokami
- choroby zakaźne (np. grypa, ospa, gruźlica)
- wszelkiego rodzaju zmiany dematologiczne (np. owrzodzenia, wypryski, łuszczyca, egzema)
- świeże zakrzepy
- znaczna osteoporoza
- niewyrównane wady serca
- tętniaki
- czas menstruacji, ciąża zagrożona
- nowotwory złośliwe i niezłośliwe
- czynna choroba wrzodowa żołądka z krwawieniem
- choroby jelit z owrzodzeniem i krwawieniem
- stany zapalne dróg żółciowych, węzłów chłonnych
- kamica wątrobowa, nerkowa